هفته گذشته اظهارات سخنگوی شورای نگهبان درباره تأیید لایحه عفاف و حجاب در صدر اخبار قرار گرفت. این لایحه که به منظور حمایت از خانواده و ترویج فرهنگ عفاف و حجاب طراحی شده، قرار است به برقراری سبک زندگی اسلامی خانواده‌محور در جامعه کمک کند.
این خبر بهانه‌ای شد با حجت‌الاسلام دکتر حسنعلی اخلاقی امیری، نماینده مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی به گفت‌وگو پرداخته و از راهکارهای عملی و اجرایی برای گسترش و نهادینه کردن فرهنگ حجاب و حیا در جامعه بشنویم.
دکتر اخلاقی با اشاره به ابعاد مختلف فردی و اجتماعی حجاب، تأکید می‌کند: موضوع عفاف و حجاب فراتر از یک دستورالعمل دینی است و یک ضرورت اجتماعی برای همه جوامع انسانی به شمار می‌رود. او معتقد است رعایت عفاف و حجاب نه تنها به استحکام نهاد خانواده کمک می‌کند، بلکه سبب افزایش آرامش روحی و روانی جامعه نیز می‌شود.
نقش کلیدی حجاب در استحکام خانواده و جامعه
دکتر اخلاقی امیری در ابتدا با اشاره به اینکه حجاب در هر نوع و در هر کشوری، ابعاد مختلف فردی، اجتماعی، فرهنگی و هویتی دارد، می‌گوید: در ادبیات دینی و اخلاقی ما در ابعاد گوناگون زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی تأکید بسیاری بر عفاف و حجاب شده است. فواید عفاف و حجاب در همه عرصه‌ها به ویژه در حوزه دینی و روان‌شناسی خود را نشان می‌دهد. این ابعاد آن قدر گسترده است که آثار هویتی، اجتماعی و فرهنگی و حتی سیاسی را نیز در برمی‌گیرد. حجاب تنها یک دستورالعمل دینی و وظیفه شرعی برای زنان مسلمان نیست، بلکه از ضرورت‌های اجتماعی برای تمامی جوامع انسانی است که با وجود آن منافع و تأثیرات شگرفی برای افراد در جامعه پدیدار شده و عدم رعایت آن، زیان‌ها و آثار مخربی در فرهنگ عمومی اجتماع و حتی اقتصاد و سیاست بر جای خواهد گذاشت.
ایشان ادامه می‌دهد: در مورد آثار فردی رعایت عفاف و حجاب می‌توان به این مورد اشاره کرد فردی که پوشش مناسبی دارد به کرامت و شخصیت خود اهمیت داده و به آرامش روحی و روانی در شخصیت خود دست پیدا کرده و از آنجا که قانون را رعایت کرده، خود را فردی قانونمند می‌داند و این موضوع به اعتماد به نفس او کمک خواهد کرد.
دکتر حسن اخلاقی به نقش این واجب الهی در استحکام نهاد خانواده به عنوان کوچک‌ترین و مهم‌ترین نهاد اجتماعی در جوامع اشاره کرده و می‌گوید: حضور سازنده، سالم و حرمت‌بخش به زنان نیز از طریق همین حجاب ایجاد و حفظ می‌شود. ضمن اینکه زن مسلمان تجسم حرمت و عفت در جامعه است و حفظ پوشش نوعی احترام گذاردن به زن بوده و سبب رشد فضائل اخلاقی در جامعه و در کنار آن شکوفایی علمی و اقتصادی می‌شود.
عفاف و حجاب ضرورت‌هایی بنیادین برای جامعه‌ای سالم
این فعال فرهنگی توضیح می‌دهد: تمام انسان‌ها بر اساس طبع خود، زندگی عفیفانه را دنبال می‌کنند و اگر زمانی سراغ غیر آن می‌روند، از سرشت و طبیعت خود فاصله گرفته‌اند. عفت در جامعه سبب آرامش روح و روان و پاکی و نشاط جامعه خواهد شد و کمک می‌کند افراد بتوانند در راستای رسیدن به اهداف متعالی انسانی و اسلامی حرکت کنند. رعایت عفت که بخشی از آن در پوشش و حجاب مناسب برای آقایان و خانم‌ها نمود می‌یابد، کمک می‌کند جامعه انسجام خود را در حوزه اجتماعی حفظ کرده و به اهداف خود در عرصه‌های مختلف برسد و در مسیر آن اهداف حرکت کند. ضمن اینکه از پریشانی و استرس‌های درونی و فشار روحی مصون و محفوظ بماند.
دکتر اخلاقی امیری تصریح می‌کند: رعایت دو اصل عفاف و حجاب در زندگی بشری موجب می‌شود انسان از آسیب‌های اجتماعی دور بماند همچنان که در خانواده رعایت این اصول کمک می‌کند خانواده‌ها مستحکم‌تر از قبل بتوانند مسیر خود را ادامه دهند. با رعایت این اصول از اختلافات زوجین درون خانواده اجتناب شده و این اختلافات به حداقل می‌رسد. رعایت نکردن عفت در جامعه در هر نوع شامل پوشش یا ابعاد دیگر، جامعه را از اصول انسانی و اسلامی خود دور کرده و آسیب‌های زیادی برای فرد و جامعه به وجود می‌آورد. البته در نظر داشته باشیم جامعه‌ای سالم است که عفاف در آن باشد و در رعایت عفاف فرقی میان زن و مرد نیست. به طور نمونه وقتی جامعه‌ای عفت در کلام یا عفت در هزینه‌کردها یا عفت در نگاه یا پوشش نداشته باشد، طبیعت زندگی اجتماعی بشر به هم می‌ریزد. برای رسیدن به جامعه‌ای متعالی و رشد یافته در ابعاد مختلف باید عفت در تمام امور که پوشش یکی از آن امور است برای آقایان و خانم‌ها رعایت شود. اگر مردم جامعه مقداری بیشتر تأمل کرده و برکات و ثمرات زندگی عفیفانه را بپذیرند، به آن پایبند خواهند بود.
حجاب از وظیفه فردی تا الزامات اجتماعی
نماینده مجلس شورای اسلامی به تربیت دینی فرزند که پوشش مناسب یکی از مصادیق آن است اشاره و بیان می‌کند: کودک از لحظه تولد در محیط خانه و خانواده و پس از آن در محیط آموزشی و مدارس رشد پیدا می‌کند. در این راه مربیان و معلمان در زمینه آگاه کردن کودک و نوجوان به وظایف دینی و مهارت‌های زندگی سالم و رعایت عفاف اثرگذار هستند و با کمک شیوه‌های گوناگون تربیتی می‌توانند علاقه به شعائر دینی را در آنان نهادینه کنند. رعایت عفت و عفاف الزاماتی دارد و یکی از آنان اینکه کودک و نوجوان یاد بگیرند دارای ارزش و کرامت هستند و خود را ارزان در معرض هر مشتری که ادعای محبت دارد، قرار ندهند. تربیت انسانی و با کرامت نفس کودکان، به تربیت اسلامی و ارتقای سطح زندگی عفیفانه کودکان کمک می‌کند.
ایشان می‌گوید: علاوه بر اینکه باید در جامعه عوامل تربیتی به خوبی کار کرده و انسان‌ها تربیت شوند، نیاز است قانون و لوازم اجرای آن در مباحث اجتماعی هم دیده شود. به همین دلیل در مجلس شورای اسلامی قوانینی درباره بحث عفاف و حجاب مانند لایحه عفاف و حجاب دنبال می‌شود. این قوانین کمک می‌کند اگر به ندرت افرادی تمایل نداشته باشند ارزش ملی و انسانی را در جامعه رعایت کنند، جامعه آسیب ندیده و سالم بماند. در این راستا قطعاً همه می‌پذیرند قانون در جامعه باید رعایت شود و وقتی موضوعی در کشور قانون شد، تمام شهروندان آن کشور باید به این قانون تن دهند و مردم ما نیز در طول زندگی خود نشان داده‌اند پایبند به قوانین هستند.
دکتر اخلاقی در پایان با بیان اینکه حجاب و حکم فقهی آن در عین داشتن آثار فردی، آثار بسیار اجتماعی انکارناپذیری هم دارد، عنوان می‌کند: در اسلام سه نوع مسئولیت داریم؛ ابتدا مسئولیت فردی که با خود فرد است. پس از آن مسئولیت خانوادگی و وظایف انسان در قبال خانواده و در نهایت مسئولیت اجتماعی. یعنی ما نمی‌توانیم بگوییم حجاب فقط فردی است. حجاب در محیط داخل خانه، بُعد فردی است اما در جامعه وظیفه و ابعاد اجتماعی پیدا می‌کند و باید قوانین و مسئولیت دیگران را نیز رعایت کرد. در بحث عفاف، حجاب و پوشش مناسب نخستین مسئولیت بر عهده فرد و خانواده او است. آن‌ها باید به گونه‌ای افراد را تربیت کنند که در این زمینه وظایف خود را دانسته و مراقبت‌های لازم را داشته باشد. پس از محیط خانه و خانواده وظیفه مجموعه‌های آموزشی از مهد کودک تا مدارس و فضای آموزش عالی در دوره‌های بالاتر است. در کنار آن‌ها نهادهای حوزوی، فرهنگی و مجموعه‌های مختلف و دستگاه‌های متولی در امر فرهنگ، رسانه‌ها و... که وظایف تبلیغی و ترویجی دارند در این راه سهیم و مسئول هستند. مجموعه‌های آکادمیک و علمی نیز باید پشتوانه عفاف و حجاب در جامعه را مهیا کرده و در کنار آن برای سالم‌سازی و طهارت جامعه، نیروهای انتظامی، قوه قضائیه، دولت و... نیز باید وارد عرصه شوند.
نظر شما